هابل دورترین ستاره‌ منفردی را که تا به حال دیده شده، رصد کرد، ستاره‌ای که اکنون ممکن است مرده باشد!

هابل دورترین «تک ستاره‌ای» را که تا به حال دیده شده، در فاصله ۱۲.۹ میلیارد سال نوری از زمین رصد کرده است. نور این ستاره اندکی پس از انفجار بزرگ ساطع شده است.

نام این ستاره Earendel است که ظاهراً یک کلمه انگلیسی قدیمی به معنای “ستاره صبح” یا “نور در حال طلوع” است. وجه تسمیه خوبی برای این  ستاره‌ که تنها ۹۰۰ میلیون سال پس از آغاز جهان متولد شده.

رکورددار قبلی ستارگان منفرد از نظر دوری، یک ابرغول آبی به نام ایکاروس بود که تقریباً ۴ میلیارد سال نوری به ما نزدیک‌تر بود.

این اعداد ممکن است کمی گیج‌کننده باشند. درست است که ۱۲.۹ میلیارد سال طول کشید تا نور ارندل به ما در زمین برسد، اما باید انبساط جهان را هم در نظر گرفت. با احتساب انبساط جهان، این ستاره اکنون ۲۸ میلیارد سال نوری از ما فاصله دارد. اما این ستاره احتمالاً تا به حال مدتهاست مرده است.

سرعت این انبساط جهانی یکی از ابزار‌هایی است که برای اندازه‌گیری چنین فواصل باورنکردنی استفاده می‌شود. همزمان با حرکت نور در کیهان، جهان هم منبسط می‌شود و طول موج‌های نور در نتیجه به انتهای سرخ طیف منتقل می‌شود. محاسبه این انتقال به سرخ  Redshift می‌تواند نشان دهد که منبع چقدر دور بوده- هر چه عدد انتقال به قرمز بیشتر باشد، فاصله بیشتر بوده است. در این مورد، انتقال به سرخ ارندل ۶.۲ بود که در مقایسه با انتقال سرخ ایکاروس که فقط ۱.۵ بود، قابل توجه است و از نشان از دوری آن دارد.

توجه داشته باشید که ما کهکشان‌ها و خوشه‌های ستاره‌ای را در فواصل دورتر از این هم دیده‌ایم، اما تشخیص ستارگان منفرد در این فاصله بسیار دشوارتر است.

چیز جالبی که به اخترشناسان کمک کرد یک کهکشان نزدیک به ستاره بود که فضازمان را با گرانش بسیار زیادش منحرف می‌کرد. همین مسئله مانند یک عدسی گرانشی، نور ارندل را خم کرد و این ستاره را بزرگ‌تر کرد.

با در نظر گرفتن تاثیر عدسی، اخترشناسان توانستند تخمین بزنند که جرم ارندل بیش از ۵۰ برابر خورشید است. البته این احتمال وجود دارد که ارندل یک ستاره منفرد نباشد، بلکه یک سیستم دوتایی ستاره‌ای باشد.

اخترشناسان فعلا قادر نیستند ویژگی‌های ارندل، مانند دما و طیف آن را اندازه‌گیری کنند، اما امیدوارند که این جزئیات را بتوان توسط تلسکوپ فضایی جیمز وب دریافت.

منبع: نیچر